Streszczenie
Cel. Celem pracy jest przedstawienie najważniejszych prac klinicznych, opublikowanych w latach 2019–2023, dotyczących stosowania litu w chorobach afektywnych.
Przegląd piśmiennictwa. Dokonano wyboru i omówienia piśmiennictwa, które dotyczyło takich zagadnień, jak skuteczność profilaktycznego i leczniczego działania litu w chorobach afektywnych, stężenie terapeutyczne oraz preparaty litu, korzyści z długotrwałego stosowania litu, objawy niepożądane długotrwałego stosowania litu, czynniki kliniczne związane ze skutecznością długotrwałego stosowania litu, stosowanie litu w ciąży i okresie poporodowym, rozpowszechnienie stosowania litu i nastawienie psychiatrów do jego używania oraz zachęty do częstszego korzystania z tego środka w chorobach afektywnych.
Wnioski. Badania opublikowane w latach 2019-2023 potwierdzają istotne znaczenie litu jako środka zapobiegającego nawrotom w chorobach afektywnych, jak również działającego terapeutycznie w ostrym epizodzie choroby. Potencjalizacja leków przeciwdepresyjnych w depresji lekoopornej stanowi prawdopodobnie drugie w kolejności wskazanie do stosowania litu po profilaktyce choroby afektywnej dwubiegunowej. Optymalne stężenie litu dla celów profilaktycznych wynosi 0,6–0,8 mmol/l. Wśród zalet długotrwałego stosowania leku najważniejsza jest prewencja samobójstw i możliwy wpływ przeciwotępienny, ale również korzystne działanie na funkcjonowanie wielu układów organizmu. Niepożądane objawy uboczne wieloletniego stosowania litu, w tym jego działanie na nerki, można zminimalizować przy właściwym aplikowaniu i monitorowaniu leku. Używanie litu w ciąży i w okresie poporodowym jest względnie bezpieczne i skuteczne terapeutycznie. Mimo wielu zalet stosowania litu w chorobach afektywnych nadal ma miejsce jego niedostateczne używanie, przez co terapeutyczny potencjał leku nie jest w pełni wykorzystany.