Streszczenie
Cel pracy. Celem pracy była ocena skuteczności długotrwałego stosowania litu w dużej grupie pacjentów z chorobą afektywną dwubiegunową (CHAD) oraz określenie czynników związanych z tą skutecznością.
Materiał i metody. Badaniem objęto 111 pacjentów (76 kobiet, 35 mężczyzn) w wieku 34–85 lat (średnio 61 lat) leczonych litem przez okres 5–39 lat (średnio 18 lat). Ocena skuteczności litu została przeprowadzona za pomocą trzystopniowej skali wyróżniającej Excellent Responders (ER), Partial Responders (PR) i Non-Responders (NR) oraz tzw. skali Alda oceniającej skuteczność profilaktyki litem w skali 0–10. Analizowano również czynniki kliniczne mogące mieć związek ze skutecznością, takie jak wiek zachorowania, biegunowość pierwszego epizodu, wiek wystąpienia fazy podwyższonego i obniżonego nastroju, liczba epizodów afektywnych przed włączeniem litu, długość choroby przed włączeniem litu, typ choroby (CHAD I i II), obciążenie dziedziczne chorobą afektywną, przyjmowanie litu w rodzinie, współwystępowanie zaburzeń lękowych, zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych, zespołu stresu pourazowego, uzależnienia od alkoholu, uzależnienia od leków, występowania prób samobójczych przed rozpoczęciem podawania litu oraz długości leczenia litem.
Wyniki. W badanej grupie 27% pacjentów spełniało kryteria ER, 63% – PR i 10% – NR. Średnia punktacja w skali Alda wynosiła 6,6±2,5. Lepszy wynik profilaktyki litem uzyskano u osób z późniejszym początkiem choroby, bez obciążenia genetycznego chorobą afektywną, posiadających w rodzinie osoby zażywające lit, u kobiet ze współwystępowaniem zaburzeń lękowych oraz u mężczyzn nie nadużywających alkoholu.
Wnioski. U ok. 30% pacjentów w trakcie długotrwałego stosowania litu nie dochodzi do nawrotów choroby niezależnie od długości jego stosowania. W obecnym badaniu wyodrębniono również szereg czynników związanych ze skutecznością stosowania litu.