2013 zeszyt 2

Powrót do zeszytu

Tom 29, zeszyt 2

Artykuł poglądowy

Leczenie choroby afektywnej dwubiegunowej z szybką zmianą faz

Łukasz Święcicki1, Marlena Sokół-Szawłowska1
1. Oddział Chorób Afektywnych II Kliniki Psychiatrii, Instytut Psychiatrii i Neurologii
Farmakoterapia w Psychiatrii i Neurologii, 2013, 2, 79–88
Słowa kluczowe: choroba afektywna dwubiegunowa, szybka zmiana faz, leczenie farmakologiczne, niefarmakologiczne metody leczenia

Streszczenie

Artykuł zawiera przegląd danych z literatury na temat leczenia choroby afektywnej dwubiegunowej z szybką zmianą faz (ChAD z szybką zmianą faz). We wprowadzeniu podano definicję opisywanego problemu klinicznego. O chorobie afektywnej dwubiegunowej z szybką zmiana faz mówi się wówczas, gdy w ciągu roku występują co najmniej cztery epizody choroby (depresji, manii, hipomanii lub zaburzeń mieszanych), które spełniają kryterium wystarczająco długiego czasu trwania i które oddzielają co najmniej dwumiesięczne okresy pełnej remisji. W praktyce klinicznej trudno znaleźć pacjentów o tak zdefiniowanym przebiegu choroby afektywnej dwubiegunowej, ale jest to definicja najbardziej rozpowszechniona. Następnie autorzy – praktykujący psychiatrzy – przedstawili krytyczny przegląd danych z literatury z perspektywy użyteczności w codziennej pracy klinicznej. Opisano wyniki badań nad stosowaniem farmakologicznych i niefarmakologicznych metod leczenia szybkozmiennego przebiegu choroby afektywnej dwubiegunowej. Do pierwszej grupy metod zaliczono leki przeciwdepresyjne i omówiono liczne kontrowersje związane z ich stosowaniem w szybkozmiennym przebiegu choroby afektywnej dwubiegunowej. Następnie przedstawiono wyniki badań przeprowadzonych z zastosowaniem leków przeciwpsychotycznych nowej generacji i leków normotymicznych. Przedstawiono również wyniki badań, w których podawano leki standardowo stosowane w chorobach somatycznych, takie jak blokery kanału wapniowego i hormony tarczycy. Alternatywą dla terapii farmakologicznej szybkiej zmiany faz w chorobie afektywnej dwubiegunowej jest podtrzymująca terapia elektrowstrząsowa, a także, być może, przezczaszkowa stymulacja elektromagnetyczna. W dalszym ciągu wiedza na temat skutecznych metod leczenia choroby afektywnej dwubiegunowej z szybką zmianą faz jest niewystarczająca, opiera się na wynikach nielicznych badań, często rozpoczynanych w okresach remisji. Zachodzi więc potrzeba przeprowadzenia kolejnych, długofalowych badań z udziałem bardziej jednorodnych grup pacjentów. Wyniki takich badań byłyby pomocne przy podejmowaniu decyzji terapeutycznych.