2009 zeszyt 3-4

Powrót do zeszytu

Tom 25, zeszyt 3-4

Artykuł oryginalny

Objawy depresyjne w pierwszym epizodzie schizofrenii – analiza polskich wyników badania EUFEST

Tomasz Szafrański1, Jerzy Samochowiec1, Marcin Olajossy2, Jolanta Rabe-Jabłońska3, Janusz Rybakowski4
1. III Klinika Psychiatryczna Instytutu Psychiatrii i Neurologii w Warszawie
2. Katedra i Klinika Psychiatrii Akademii Medycznej w Lublinie
3. Klinika Zaburzeń Afektywnych i Psychotycznych Katedry Psychiatrii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi
4. Klinika Psychiatrii Dorosłych Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu
Farmakoterapia w Psychiatrii i Neurologii, 2009, 3-4, 147–154
Słowa kluczowe: EUFEST, schizofrenia, depresja, pierwszy epizod, skala Calgary

Streszczenie

Założenia. Celem pracy była analiza częstości występowania i przebiegu objawów depresyjnych u pacjentów z pierwszym epizodem schizofrenii, uczestniczących w polskim ramieniu badania EUFEST oraz ocena wyników leczenia.
Metody. Badaniem objęto 94 chorych z pierwszym epizodem schizofrenii przydzielonych w sposób randomizowany do terapii haloperidolem w małych dawkach (n=26), amisulpridem (n=27), kwetiapiną (n=12), olanzapiną (n=26) lub ziprasidonem (n=3). Leczenie prowadzono przez okres 12 miesięcy. Objawy depresyjne oceniano za pomocą skali Calgary (CDSS) przed leczeniem, a następnie po miesiącu, po 3 miesiącach, po 6 miesiącach oraz po roku leczenia.
Wyniki. U 44,7% pacjentów stwierdzono na początku badania objawy depresji o nasileniu >6 na skali CDSS. Średnie nasilenie tych objawów było nieco niższe niż w innych polskich badaniach dotyczących chorych z pierwszym epizodem schizofrenii i podobne jak w całej grupie EUFEST. Grupa chorych z objawami depresji była młodsza i charakteryzowała się gorszą jakością życia w skali MANSA. Poza tym nie stwierdzono zależności pomiędzy nasileniem objawów depresyjnych a wybranymi danymi demograficznymi, nasileniem objawów w skali PANSS, a także poprawą po leczeniu. Najczęstszym typem była depresja towarzysząca ostrym objawom psychotycznym i ustępująca wraz z nimi: depresję popsychotyczną obserwowano u <10% przypadków. Podobnie jak w całej grupie EUFEST, u pacjentów w polskim ramieniu badania nie stwierdzono istotnych różnic w skuteczności poszczególnych leków przeciwpsychotycznych (haloperidol w małych dawkach, amisulprid, kwetiapina i olanzapina) wobec objawów depresyjnych. W grupie w polskim ramieniu badania trzykrotnie częściej niż w całej grupie EUFEST stosowano leki przeciwdepresyjne jako dodatek do leczenia neuroleptycznego (w > 90% leki z grupy SSRI). Grupa otrzymująca leczenie przeciwdepresyjnie i nie otrzymująca takiego leczenia osiągnęły podobny stopień redukcji nasilenia objawów.
Wnioski: Objawy depresyjne są częste w pierwszym epizodzie schizofrenii i zwykle ustępują w trakcie leczenia przeciwpsychotycznego. Nie stwierdzono istotnych różnic w skuteczności poszczególnych leków neuroleptycznych wobec objawów depresyjnych. W grupie w polskim ramieniu badania bardzo często stosowano leki przeciwdepresyjne, głównie z grupy SSRI, jako dodatek do leczenia neuroleptycznego. Nie potwierdzono korzystnego znaczenia prognostycznego obecności objawów depresyjnych na początku choroby

Adres do korespondencji:
Tomasz Szafrański
Instytut Psychiatrii i Neurologii
ul. Sobieskiego 9, 02-957 Warszawa
telefon 022 45 82 510, fax 022 84 24 987
e-mail: szafr@ipin.edu.pl