2020 zeszyt 1

Powrót do zeszytu

Tom 36, zeszyt 1

Artykuł poglądowy

Leki przeciwhistaminowe I generacji używane w leczeniu bezsenności – przesądy i dowody

Marek Krzystanek1, Krzysztof Krysta1, Artur Pałasz2
1. Klinika Rehabilitacji Psychiatrycznej, Katedra Psychiatrii i Psychoterapii, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
2. Zakład Histologii Katedry Histologii i Embriologii, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Farmakoterapia w Psychiatrii i Neurologii 2020, 36 (1), 33–40
Data publikacji: 25-06-2020
DOI: https://doi.org/10.33450/fpn.2020.04.003
Słowa kluczowe: bezsenność, doksylamina, difenhydramina, hydroksyzyna, leki przeciwhistami­nowe I generacji

Streszczenie

Leki przeciwhistaminowe są używane w objawowym leczeniu zaburzeń snu. Racjonalnym uzasadnieniem do ich stosowania jest udział układu histaminergicznego w podkorowej sieci modulującej świadomość. Sieć ta składa się z kilku struktur podkorowych, które działają na korę mózgu i na wzgórze, aktywując te struktury i utrzymując stan czuwania. Układ histaminergiczny, jako jeden z układów aktywujących mózgu, przyczynia się do wzbudzenia wzgórza i kresomózgowia, z kolei hamowanie jego aktywności jest używane do indukowania senności. W piśmiennictwie medycznym znajduje się zaledwie kilka badań klinicznych, dostarczających dowody na nasenne działanie leków przeciwhistaminowych I generacji. W artykule przeanalizowano zarejestrowane wskazania w zakresie stosowania leków przeciwhistaminowych pierwszej generacji oraz badania ich skuteczności w różnych wskazaniach z obszaru psychiatrii. Leki te przeanalizowano, wyszukując w bazach PubMed (www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed) oraz Web of Science (www.webofknowledge.com) badania kliniczne dotyczące ludzi, w których badano te leki w pierwotnych zaburzeniach snu. Stosowano następujące hasła: antihistaminergic drugs AND insomnia, diphenhydramine AND insomnia, doxylamine AND insomnia, hydroxyzine AND insomnia, diphenhydramine AND insomnia, promethazine AND insomnia. Te same hasła wpisano też do przeglądarki www.google.pl. Podsumowując, można powiedzieć, że istnieje bardzo niewiele badań nad skutecznością leków przeciwhistaminowych I generacji w leczeniu zaburzeń snu. Spośród leków przeciwhistaminowych I generacji zarejestrowane wskazanie w leczeniu przygodnej bezsenności mają jedynie doksylamina i difenhydramina, brakuje jednak badań uzasadniających stosowanie w leczeniu bezsenności hydroksyzyny.

Adres do korespondencji:
Marek Krzystanek
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Katedra Psychiatrii i Psychoterapii
Klinika Rehabilitacji Psychiatrycznej
ul. Ziołowa 45/47, 40-635 Katowice, Poland
email: krzystanekmarek@gmail.com