2015 zeszyt 1

Powrót do zeszytu

Tom 31, zeszyt 1

Artykuł poglądowy

Wpływ litu na układ krwiotwórczy

Ewa Ferensztajn-Rochowiak1, Janusz Rybakowski1
1. Poznan University of Medical Sciences, Department of Adult Psychiatry
Farmakoterapia w Psychiatrii i Neurologii 2015, 31 (1), 87–98
DOI: http://dx.medra.org/10.17393/fpn.2015.06.007
Słowa kluczowe: lit, układ krwiotwórczy, neutrofilia, trombofilia, limfopenia, leczenie neutropenii

Streszczenie

Ciekawym, a obecnie nieco zapomnianym kierunkiem badań, zapoczątkowanym w latach 60. i kontynuowanym w latach 70. i 80. XX wieku, jest wpływ litu na układ krwiotwórczy. Najistotniejsze działania litu dotyczą wzrostu liczby granulocytów obojętnochłonnych oraz modyfikacji ich funkcji, zwiększenia liczby płytek krwi, także u osób z trombocytopenią po chemioterapii i radioterapii, zmniejszenia liczby limfocytów T, zwiększenia aktywności komórek NK oraz nasilenia produkcji immunoglobulin. Dane dotyczące działania litu na erytropoezę są niejednoznaczne. Wpływ litu na komórki krwi umożliwia jego zastosowanie w leczeniu zaburzeń hematologicznych, ze szczególnym uwzględnieniem neutropenii wrodzonych i nabytych, m.in. idiopatycznych (w tym w zespole Felty'ego, przewlekłej łagodnej neutropenii, zespole Shwachmana–Diamonda), poinfekcyjnych, jatrogennych czy w anemii plastycznej. W zwierzęcym modelu AIDS (MAIDS) obserwowano pobudzenie przez lit hematopoezy, zmniejszenie splenomegalii, limfadenopatii i hipergammaglobulinemii. Odnotowano tolerancję wyższych dawek zidowudyny, odwrócenie mielosupresji i trombocytopenii. Lit działa korzystnie w neutropenii jatrogennej spowodowanej klozapiną, karbamazepiną, cyklofosfamidem, winblastyną oraz radioterapią. Wpływa pozytywnie na liczbę leukocytów u pacjentów leczonych z powodu limfosarkomy, raka prostaty, chłoniaka Hodgkina, chłoniaka nieziarniczego czy szpiczaka mnogiego. Obserwowano krótszy czas trwania neutropenii, łagodniejsze epizody gorączki neutropenicznej, skrócenie czasu hospitalizacji z powodu gorączki i neutropenii, zmniejszoną śmiertelność wywołaną infekcjami oraz poprawę jakości życia u pacjentów z różnymi postaciami nowotworów leczonych dodatkowo litem. Nie wykazano działania litu na neutropenię w przebiegu glikogenoz, przy chemioterapii ostrej białaczki szpikowej oraz w białaczce z dużych ziarnistych limfocytów T.

Adres do korespondencji:
Ewa Ferensztajn-Rochowiak
Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego
w Poznaniu, Klinika Psychiatrii Dorosłych
ul. Szpitalna 27/33, 60-572 Poznań, Poland
phone: +48 695 032 114
email: ferensztajnewa@gmail.com